Jezioro Ochrydzkie – perła Macedonii

Jezioro Ochrydzkie to trzecie jezioro w Europie pod względem wielkości. To również jedno z najstarszych jezior, które skrywa wiele tajemnic i skarbów. Cała okolica znajduje się na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Na brzegach jeziora zachowało się wiele zabytków przeszłości, a najstarsze ślady osadnictwa nad jeziorem pochodzą z lat 6000–5800 p.n.e.

Jezioro Ochrydzkie położone jest na pograniczu Macedonii Północnej i Albanii. Aż trzy czwarte jego linii brzegowej znajduje się po stronie macedońskiej, gdzie również lepiej rozwinięta jest infrastruktura turystyczna. Jezioro zajmuje powierzchnię 358 km kw, a jego maksymalna głębokość wynosi 289 metrów. Nad brzegami Jeziora Ochrydzkiego leżą trzy największe miasta macedońskie Ochryda i Struga oraz albański Pogradec.

Wzdłuż malowniczych brzegów Jeziora Ochrydzkiego, u podnóży majestatycznych szczytów Plakenskiej Planiny, ciągnie się jedna z najstarszych tras komunikacyjnych Europy – Via Egnatia. Ta starożytna "autostrada" powstała w II wieku p.n.e. z inicjatywy Imperium Rzymskiego jako strategiczne połączenie między Rzymem a Konstantynopolem (dzisiejszym Stambułem). Liczący około 1 100 kilometrów trakt był nie tylko szlakiem handlowym, ale i drogą, którą podążali legioniści, bizantyjscy rycerze, pielgrzymi, a nawet sam św. Paweł Apostoł. Via Egnatia przez wieki pełniła funkcję kręgosłupa cywilizacyjnego Europy Południowo-Wschodniej.

Dziś część tej antycznej trasy wciąż istnieje, a jej bieg został odwzorowany przez nowoczesną autostradę A2 (Egnatia Odos) w Grecji oraz A19 w Albanii i Macedonii Północnej. To dowód na to, jak rzymska myśl inżynierska przetrwała próbę czasu i nadal wpływa na współczesną infrastrukturę drogową.

Kąpieliska nad Jeziorem Ochrydzkim przyciągają turystów krystalicznie czystą wodą, malowniczymi krajobrazami i łagodnym klimatem. W sezonie letnim temperatura wody sięga nawet 24 st. C, co sprzyja zarówno pływaniu, jak i sportom wodnym. Jednym z najpopularniejszych kąpielisk jest plaża Kaneo w Ochrydzie — niewielka, kameralna i położona tuż obok słynnego cerkiewnego kościółka św. Jana Teologa. Kąpiel tam to nie tylko relaks, ale i duchowe przeżycie – widok z klifu zapiera dech w piersiach.

Na południe od miasta znajduje się również plaża Gradiste – największy i najczęściej odwiedzany kompleks rekreacyjny nad jeziorem. To miejsce tętniące życiem: bary, restauracje, muzyka na żywo i możliwość wynajęcia sprzętu wodnego czynią z Gradiste lokalne centrum rozrywki. Ci, którzy szukają spokoju i kontaktu z naturą, mogą wybrać się do Parku Narodowego Galiczica, gdzie ukryte są bardziej dzikie, mniej uczęszczane zatoczki. W tych miejscach kąpiel w jeziorze ma niemal intymny, wręcz medytacyjny charakter.

Bez względu na to, którą stronę jeziora wybierzemy, kąpiel w Ochrydzie to spotkanie z krystaliczną wodą, historią i spokojem – wyjątkowe doświadczenie, które zostaje w pamięci na długo.

Najważniejszym i największym miastem nad jeziorem Ochrydzkim jest Ochryda. W Ochrydzie zachowało się wiele zabytków, w tym dwa największej wagi twierdza Samuela z X wieku oraz amfiteatr. Również w mieście znajduje się wiele zabytkowych cerkiew, które warto zwiedzić. Najbardziej znane i najczęściej odwiedzane cerkwie św. Zofii, Matki Bożej Peribleptos oraz klasztor św. Pantelejmona (obecnie rozbudowany o zabudowania uniwersyteckie). Klasztor jest miejscem o ogromnym znaczeniu historycznym. To właśnie tutaj, w X wieku, św. Klemens Ochrydzki opracował słowiański alfabet zwany cyrylicą – uproszczoną wersję głagolicy, stworzonej wcześniej przez świętych Cyryla i Metodego. Najczęściej fotografowanym miejscem w Macedonii jest — cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo. Również warto wstąpić do Muzeum Narodowe w Ochrydzie, w którym znajdują się eksponaty z czasów starożytnych, średniowiecza i okresu osmańskiego.

W mieście znajduje się kilka kąpielisk na jeziorem. Szczególnie polecane to plaże Labino, Gradiste, Kaneo i Sveti Stefan. Jeśli lubicie romantyczne spacery, to przechadzka po deptaku nad jeziorem z widokiem na szmaragdową wodę i na starą zabudowę w okolicy będzie miłym akcentem, zwłaszcza podczas zachodu słońca.

To unikalna atrakcja turystyczna położona nad Jeziorem Ochrydzkim, ok. 14 km na południe od centrum Ochrydy, w pobliżu miejscowości Gradiste. To rekonstrukcja prehistorycznej osady na palach, zbudowana na podstawie znalezisk archeologicznych z epoki brązu i żelaza, odkrytych na dnie jeziora. Nazwa pochodzi od licznych szczątków kości – zwierzęcych, narzędzi i przedmiotów codziennego użytku wydobytych z dna jeziora – świadectw życia sprzed ponad 3 000 lat. Podczas wycieczki do osady położonej na palach zobaczycie drewniane chaty wiernie odtworzone i wyposażone - pokazujące, jak wyglądało życie w epoce brązu. Również warto odwiedzić muzeum na wodzie, w którym znajdują się eksponaty znalezione na miejscu, czyli narzędzia użytku codziennego, ceramikę, broń oraz ozdoby.

Góra Galiczica – przełęcz i szczyt Magaro to panoramiczne punkty na trasie przez Park Narodowy Galiczica między Ochrydą a jeziorem Prespa. Z przełęczy lub szczytu Magaro (2255 m n.p.m.) można zobaczyć dwa jeziora naraz – Ochrydzkie i Prespańskie!

Plaošnik to historyczne wzgórze z kompleksem archeologicznym i cerkwią św. Pantelejmona. Z tego miejsca rozpościera się piękny widok na jezioro, port i dachy starej Ochrydy.

Punkt widokowy nad Trpejcą, urokliwą wioską rybacką położoną na południe od Ochrydy. Z drogi nad wioską lub z punktów przy szlaku Galiczica roztacza się widok na błękitne wody i skaliste brzegi.

Cerkiew św. Jana Kaneo to wspomniany wyżej jeden z najbardziej znanych punktów widokowych na całym Bałkanach. Ikoniczne ujęcie cerkwi na klifie z jeziorem w tle – obowiązkowe zdjęcie z Ochrydy.

Przełęcz Livada to jeden z bardziej popularnych punktów widokowych. Mieści się na wysokości 1 568 m n.p.m. Przy dobrej widoczności można stamtąd podziwiać Jezioro Ochrydzkie, zarówno jego część macedońską, jak i albańską.

Koritski Rid oferuje przepiękną panoramę Jeziora Ochrydzkiego, a co najważniejsze, można spojrzeć z góry na szosę P504 i jej niezwykłe i najsłynniejsze serpentyny.

Nurkowanie w tym zbiorniku wodnym to wyjątkowe doświadczenie, które łączy krystalicznie czystą wodę, spektakularne krajobrazy i unikatowe znaleziska archeologiczne. To jedno z najlepszych miejsc do nurkowania śródlądowego w Europie Południowej – idealne zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych nurków. Co ważne jezioro jest czyste, a jego przejrzystość sięga nawet 25-30 metrów. Występują tu endemiczne gatunki fauny i flory, m.in. słynny ochrydzki pstrąg (Salmo letnica). Najbardziej popularne miejsca do nurkowania to Zatoka Kości, gdzie można razem z instruktorem pływać w rejonie stanowiska archeologicznego. Okolice klasztoru św. Nauma to mniej znane, ale piękne miejsce do eksploracji podwodnych form skalnych i źródeł. U stóp klasztoru św. Nauma rozpoczyna swój bieg przez Bałkany rzeka Czarny Drim. Woda ze źródeł jest tak krystalicznie czysta, że wygląda jak płynne szkło. A przy tym wyjątkowo chłodna – ma zaledwie 8 stopni C. Plaża Gradiste to kolejne popularne miejsce dla klubów nurkowych. Czysta, spokojna woda, dobre warunki do nauki nurkowania.

Park Narodowy Galiczica to jeden z najpiękniejszych zakątków Macedonii Północnej, utworzony w 1958 roku. Leży w południowo-zachodniej części kraju, pomiędzy dwoma jeziorami – Ochrydzkim i Prespańskim – i graniczy bezpośrednio z Albanią. Wraz z Jeziorem Ochrydzkim został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co potwierdza jego unikalną wartość przyrodniczą i kulturową. To prawdziwy raj dla miłośników pieszych wędrówek i trekkingu – wyznaczono tu dziesiątki szlaków o różnym stopniu trudności. Teren parku obejmuje pasmo górskie Galiczica, którego najwyższy szczyt, Magaro (2 255 m n.p.m.), oferuje spektakularne widoki na oba jeziora jednocześnie. Panoramiczne punkty widokowe, z których rozciągają się zapierające dech w piersiach widoki na błękitne wody jezior i skaliste szczyty zadowolą wszystkich, którzy uwielbiają aktywny wypoczynek.