Zemsta faraona – co to jest i jakie są jej objawy

Zemsta faraona to potoczne określenie szeregu dolegliwości o charakterze żołądkowo-jelitowym, które czasami dotykają osoby podróżujące do Egiptu lub do innych krajów arabskich. Przypadłość ta, najczęściej objawia się biegunką, wymiotami, bólem brzucha, nudnościami, zdarza się również, że towarzyszy jej podwyższona temperatura ciała. Fachową nazwą dla zespołu tego rodzaju dolegliwości – jest biegunka podróżnych i głównie zmagają się z nią mieszkańcy kontynentu europejskiego.

Podstawową przyczyną choroby jest odmienna flora bakteryjna układu pokarmowego mieszkańców Europy, dlatego kontakt z innym środowiskiem mikroorganizmów – może wywoływać tego typu niepożądaną reakcję.

Najczęstszym źródłem bakteryjnych zakażeń wywołujących zemstę faraona, jest lokalna woda, dlatego zawsze należy mieć pewność co do jej pochodzenia. Turystom posiadającym skłonność do zatruć pokarmowych, nie zawsze udaje się unikać kontaktu z nieprzegotowaną wodą, bowiem nie chodzi wyłącznie o wyeliminowanie picia wody. Płukanie zębów wodą z hotelowego kranu, zjedzenie owoców umytych pod bieżącą wodą, a nawet spożycie posiłku, który nie był podgrzany do temperatury min. 60 st. C –mogą stanowić potencjalne źródło kłopotów.

Ryzyko można zminimalizować pijąc wodę butelkowaną, nie zaszkodzi także parzenie i obieranie ze skórki surowych owoców czy unikanie drinków z kostkami lodu. Warto pamiętać też o podstawowych zasadach higieny, m. in. myciu dłoni przed posiłkiem lub używaniu specjalnych zwilżanych chusteczek. W razie podejrzenia "dotknięcia klątwą" – wskazany jest kontakt ze służbą medyczną.

Również ważnym elementem jest przyjmowanie probiotyków. Preparaty należy zacząć stosować na ok. 7 dni przed wylotem i kontynuować przez cały pobyt. Najlepiej wybrać taki suplement, który jest łatwy w transporcie i nie wymaga przechowywania w lodówce. Niektóre probiotyki mogą również wspierać działanie układu odpornościowego, co jest dodatkowym atutem podczas podróży.

W typowej postaci dolegliwości trwają zazwyczaj od 2 do 4 dni. U około 20% pacjentów nasilone objawy zmuszają do pozostania w łóżku przez 1–2 dni. U około 2% chorych symptomy mogą utrzymywać się znacznie dłużej, wtedy koniecznie trzeba udać się do lekarza.

Biegunki podróżnych (tzw. "zemsta faraona") zwykle ustępują samoistnie, dlatego w większości przypadków nie wymagają specjalistycznego leczenia. Najważniejszym i najskuteczniejszym "lekiem" jest jednak odpowiednie nawodnienie — przede wszystkim czysta - butelkowana, najlepiej przegotowana woda podawana w dużych ilościach.

W związku ze znaczną utratą płynów i elektrolitów szczególnie istotne jest uzupełnianie soli mineralnych. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem są roztwory nawadniające dostępne w aptekach — zawierają odpowiedni stosunek sodu, potasu i glukozy i są zalecane zwłaszcza dla dzieci i osób odwodnionych. Można również sporządzić domowy roztwór nawadniający zgodnie ze sprawdzonym przepisem (wody, odrobiny soli i cukru) — ale najlepszym wyborem pozostają gotowe saszetki.

W Egipcie stosuje się także łagodne, tradycyjne środki wspomagające regenerację przewodu pokarmowego, które mogą przynieść ulgę u osób bez objawów ciężkiego odwodnienia.

Podwyższoną czujnością i zapobiegliwością powinni też wykazać się turyści odwiedzający inne egzotyczne rejony świata. Objawy podobne do zemsty faraona, mogą też dotknąć m. in. osoby spędzające wakacje w Turcji – wówczas tego typu dolegliwości potocznie określane są "zemstą sułtana". Symptomy zemsty sułtana są bardzo podobne do egipskiego odpowiednika, dlatego warto i tym kraju przestrzegać higieny oraz unikać spożywania nieprzegotowanej wody czy płukania zębów pod bieżącą wodą.