Święta na Malcie – sprawdźcie, jak i kiedy świętują Maltańczycy

Wyspiarski naród Malty ma najwięcej świąt państwowych w Unii Europejskiej. Momenty do celebrowania podzielone są na trzy rodzaje: święta państwowe, narodowe oraz tradycyjne. Różnica między świętem narodowym a państwowym jest taka, że święta narodowe są świętami publicznymi i powinna być wywieszona narodowa flaga Malty. W obu przypadkach Maltańczycy mają dni wolne od pracy, oczywiście poza sektorem usług turystycznych, który dostępny jest bez względu na święta. Największymi świętami w kraju są Boże Narodzenie, Nowy Rok, Wielki Piątek, Wielka Sobota oraz Święto Wniebowzięcia NMP. Jakie jeszcze święta na Malcie są ważne dla jej mieszkańców i jak wyglądają popularne obchody?

Boże Narodzenie bez wątpienia jest jednym z najpiękniejszych świąt na świecie. Jednak w każdym kraju obchodzi się je trochę w inny sposób i w innej atmosferze. Jak jest na Malcie podczas Bożego Narodzenia? Na pewno pierwszą widoczną różnicą jest brak śniegu, a obok choinek można spotkać też palmy. Istotny jest również fakt, że tylko pierwszy dzień świąt obchodów BN jest dniem wolnym od pracy, a Wigilia oraz drugi dzień świąt są dniami pracującymi.

Centralnym punktem świątecznych obchodów jest pasterka – Il-Priedka tat-Tifel, odprawiana o północy w maltańskich kościołach. Wierni tłumnie uczestniczą w uroczystej mszy, podczas której często można usłyszeć kolędy w języku maltańskim, a kazanie wygłasza… dziecko! Ta piękna tradycja symbolizuje niewinność i radość Bożego Narodzenia.

Po pasterce Maltańczycy nie wracają od razu do łóżek – wręcz przeciwnie. Rozpoczyna się wspólne świąteczne śniadanie o pierwszej w nocy, które stało się nieodłącznym elementem Bożego Narodzenia na wyspie. Podczas tego niezwykłego posiłku podaje się Imbuljutę tal-Qastan – gorący, aromatyczny napój przygotowany z czekolady, kasztanów, cynamonu, goździków oraz skórki pomarańczy i mandarynki. Jego intensywny, korzenny zapach idealnie wpisuje się w świąteczną atmosferę i rozgrzewa po chłodnym grudniowym wieczorze.

Dekoracje uliczne widać już miesiąc wcześniej, jest kolorowo i błyszczy się na każdym kroku. Maltańczycy w domach w oknie stawiają malutkie szopki – Presepju, koniecznie z Pasturi, czyli z figurkami świętej rodziny. A jeśli mowa o szopkach na Malcie, to warto odwiedzić wioskę Ghajnsielem na wyspie Gozo, w której odgrywana jest żywa szopka. Można tu poczuć się jak w prawdziwym Betlejem sprzed dwóch tysięcy lat. Wśród pasterzy, zwierząt i mieszkańców wioski wykonujących codzienne prace czas jakby się zatrzymał. Odwiedzający mogą spróbować lokalnych świątecznych przysmaków i kupić tradycyjne rękodzieło – wszystko w magicznej, bożonarodzeniowej atmosferze. Malta na Boże Narodzenie to doskonały pomysł!

Ważnym świętem państwowym dla społeczności lokalnej jest święto Rozbicia Okrętu św. Pawła, które przypada na datę 10 lutego. Kim był św. Paweł i jak obchodzi się to święto?

W roku 60 n.e. św. Paweł trafił na Maltę w dramatycznych okolicznościach — jego statek rozbił się u wybrzeży wyspy. Apostoł spędził tu trzy miesiące, a w tym czasie wydarzyło się kilka niezwykłych rzeczy. Początkowo mieszkańcy Malty nie uznali św. Pawła za wysłannika Boga. Zmieniło się to dopiero kilka dni później, gdy uzdrowił ciężko chorego ojca Publiusza – rzymskiego namiestnika wyspy, który przyjął rozbitków pod swój dach. Wieść o cudzie szybko rozniosła się po całej Malcie. Zanim Paweł wyruszył w dalszą podróż do Rzymu, uzdrowił wielu innych chorych i głosił naukę o Jezusie. Zgodnie z wierzeniami i tradycją Publiusz nawrócił się i został pierwszym biskupem Malty.

Dziś pamięć o tym wydarzeniu jest wciąż żywa. Uroczystości ku czci św. Pawła odbywają się w kościele św. Pawła Rozbitka (San Pawl Nawfragu) w Valletcie – jednym z najstarszych kościołów w stolicy Malty. Po mszy wierni uczestniczą w procesji, podczas której ulicami miasta niesiona jest figura świętego, upamiętniając jego cudowne ocalenie i pobyt na wyspie.

To święto obchodzone jest 19 marca i jest dniem państwowym wolnym od pracy. Dzień św. Józefa to duże święto na Malcie obchodzone od X wieku. Zwykle jest hucznie celebrowane przede wszystkim w Mdinie i Rabacie. Lokalna ludność świętuje ten dzień, organizując barwne procesje, biorąc udział w specjalnej mszy świętej, a wieczorem podziwia pokaz sztucznych ogni.

Podczas tego święta przygotowuje się charakterystyczny przysmak zeppoli – włoskie złociste gniazdka z ciasta parzonego, smażone lub pieczone, a następnie nadziewane kremem – najczęściej ricottą lub waniliowym kremem budyniowym. Ten słodki przysmak zadomowił się również w kuchni maltańskiej. To właśnie neapolitański cukiernik Pasquale Pintauro spopularyzował tradycję przygotowywania go na dzień św. Józefa – patrona ojców, a według niektórych także cukierników.

Dzień Wolności to jedno z najważniejszych świąt narodowych Malty, obchodzone na pamiątkę opuszczenia wyspy przez ostatnie oddziały brytyjskie i jednostki morskie w 1979 roku. Wydarzenie to symbolicznie zakończyło wielowiekowy okres obecności obcych mocarstw na Malcie – po raz pierwszy od tysiąclecia kraj stał się w pełni niezależny i wolny od zagranicznych baz wojskowych.

Obchody 31 marca mają wyjątkowy, podniosły charakter. Najbardziej widowiskowym elementem święta są regaty w Grand Harbour w Valletcie, które każdego roku przyciągają tysiące widzów i uczestników. Kolorowe łodzie, tradycyjna muzyka i radosna atmosfera sprawiają, że Dzień Wolności to nie tylko moment historycznej refleksji, ale także prawdziwe święto maltańskiej tożsamości i dumy narodowej.

Jak wspomnieliśmy wyżej, św. Paweł jest patronem Malty. Święto świętych Piotra i Pawła, znane na Malcie jako L-Imnarja, to jedno z najstarszych i najważniejszych wydarzeń w maltańskim kalendarzu religijnym. Obchodzone jest 29 czerwca i łączy elementy duchowe z ludową tradycją oraz uliczną fiestą.

Podczas obchodów Maltańczycy tłumnie gromadzą się w ogrodach Buskett Gardens, gdzie odbywają się biesiady pod gołym niebem, tradycyjne wyścigi osłów i koni, a w powietrzu unosi się zapach lokalnych potraw, takich jak fenek (duszony królik) czy ħobż biż-żejt (kanapka z oliwą, pomidorami i tuńczykiem). To właśnie tego dnia można pokosztować prawdziwej maltańskiej kuchni i zobaczyć, jak mieszkańcy tego kraju naprawdę świętują!

15 sierpnia Maltańczycy obchodzą jedno z najważniejszych świąt religijnych w kraju – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, znane lokalnie jako Santa Marija. To czas zarówno głębokiej duchowości, jak i barwnej fiesty. Wierni uczestniczą w uroczystych mszach, a wiele miasteczek organizuje procesje uliczne z figurami Matki Boskiej, przy dźwiękach orkiestr i kościelnych dzwonów. Wieczorem odbywają się uliczne pokazy fajerwerków, które Maltańczycy uwielbiają.

Na Malcie odbywa się wiele świąt, w których warto uczestniczyć podczas wakacji. Planując wyjazd, warto uwzględnić zarówno lokalne obchody, jak i święta narodowe oraz państwowe. To wyjątkowy czas, który sprawia, że wakacje na wyspie stają się prawdziwym wybuchem radości, wspólnoty i maltańskiej gościnności.