Jordania

Historia W starożytności zachodnia część terytorium dzisiejszej Jordanii należała do państwa Izraelitów, odleglejsze rejony należały do plemion Amonitów, Edomitów i Moabitów. W VI w. p.n.e. na tereny Jordanii przywędrowali Nabatejczycy i tu założyli swoje państwo. Od III w. p.n.e. ich stolicą była wykuta w skałach Petra.

W IV i III w. p.n.e. tereny Jordanii wchodziły w skład hellenistycznego państwa Seleucydów, a potem zostały zajęte przez Rzymian. W VII w. Jordanię zdobyli Arabowie i odtąd stanowiła część Syrii. W XII w. na terenach Jordanii krzyżowcy zbudowali kilka zamków obronnych, które w końcu XII w. (1188r.) zostały zdobyte przez wojska Salah ad-Dina z egipskiej dynastii Ajjubidów.

W 1517r. Jordania dostała się pod panowanie Turków osmańskich, którzy rządzili tu do 1918r. W tamtym okresie Jordania była krainą zamieszkaną przez koczownicze plemiona beduińskie, dopiero na przełomie XIX i XX w. nastąpił wzrost osiadłego życia Po rozpadzie imperium osmańskiego tereny Jordanii przejęli Brytyjczycy jako obszar mandatowy. W 1921r. we wschodniej części mandatu Palestyny utworzyli emirat Transjordanii z emirem Abd Allah ibn Husajnem z rodu Haszymidów na czele (zatwierdzenie przez Ligę Narodów w 1922r.). Faktyczne rządy sprawował rezydent angielski w Ammanie.

W czasie II wojny światowej na terenie Jordanii działał proangielski Legion Arabski. W 1946r. Transjordania została proklamowana niepodległym królestwem. Abd Allah pragnął stworzyć wielką federację narodów arabskich, lecz sprzeciwiły się Arabia Saudyjska i Egipt. W 1948-1949r. Transjordania wzięła wraz z innymi państwami arabskimi udział w wojnie przeciw Izraelowi, w wyniku działań Legionu Arabskiego zajęto żyzny i gęściej zaludniony Zachodni Brzeg (Jordanu), a następnie, mimo sprzeciwu państw arabskich, włączono go do królestwa Transjordanii.

Od 1949r. nazwa państwa została zmieniona na Jordańskie Królestwo Haszymidzkie. Na tereny Jordanii zaczęli napływać arabscy uchodźcy z Izraela. W 1951r. zamordowano króla Abd Allaha, a jego syn, Talal, abdykował na rzecz Husajna ibn Talala (1952r.). W 1955r. Jordania została przyjęta do ONZ. W 1958r. Irak i Jordania proklamowały powstanie Arabskiego Państwa Federalnego (federacja monarchii haszymidzkich), mającego być przeciwwagą Zjednoczonej Republiki Arabskiej. W 1958r. w rezultacie przewrotu w Iraku federacja rozpadła się, a polityka Jordanii zorientowała się na współpracę z państwami zachodnimi.

W czasie wojny w Libanie ochrony monarchii w Jordanii podjęły się wojska brytyjskie, co wywołało sprzeciw państw arabskich. W 1967r. w wyniku agresji Izraela Jordania utraciła Zachodni Brzeg (Jordanu) i część Jerozolimy. Na tereny Jordanii napływały tysiące Palestyńczyków, którzy zamieszkali w obozach dla uchodźców. 1970-1971r. w obozach tych nasiliły się starcia arabskich organizacji terrorystycznych z rządowymi wojskami Jordanii, zakończone likwidacją tego ruchu na terenie Jordanii. Spowodowało to zerwanie stosunków z popierającą te organizacje Syrią. Jordania utrzymuje dobre stosunki z państwami zachodnimi. W czasie wojny w Zatoce Perskiej Jordania potępiła zagarnięcie przez Irak Kuwejtu. 4 III 1999r. nowy król Abdallah II mianował premiera, którym został wieloletni minister i zwolennik pokoju z Izraelem Abdul-Rauf Rawabdeh. Pierwszoplanowym celem nowego rządu było przeprowadzenie reform gospodarczych.